Baggercapaciteit vaargeul Ameland – Holwert opgevoerd

Ameland - Holwert: sleephopper in de vaargeul
Een sleephopper vult zich met bagger. Op de voorgrond kijkt de kapitein naar de diepte van de geul. | © Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat heeft per 27 februari 2023 een extra baggerschip aan het werk op de vaargeul Ameland – Holwert. Die capaciteitsuitbreiding is nodig, omdat de vaargeul door verlanding niet op de noodzakelijke breedte en diepte te houden is om bevaarbaarheid door de veerdienst van Rederij Wagenborg te kunnen garanderen.

De vaargeul zou een minimale bodembreedte moeten hebben van 55 meter, en ten  minste 3,80 meter NAP diep moeten zijn voor veilige doorvaart van de veerdienst. Met de capaciteit die Rijkswaterstaat tot dusver in de vaart had kon jaarlijks 1,8 miljoen kuub zand worden weggewerkt. Dat is onvoldoende ‘concurrentie’ voor de verlanding, het natuurlijke proces van sedimentafzetting op de bodem van de Waddenzee. Intensief baggeren op alle weekdagen leidde tot een bodembreedte van hooguit 45 meter in de vaargeul.

Annulering afvaarten

Rederij Wagenborg ziet zich regelmatig genoodzaakt om afvaarten te schrappen. Zeker bij oostenwind, wanneer de hoeveelheid water in de Waddenzee afneemt. Sinds oktober 2022 geldt al eenrichtingsverkeer voor de pontveren bij laagwater, maar dat is geen afdoende oplossing. Ondanks de zeespiegelstijging is de verwachting dat de verlanding zich de komende tientallen jaren voortzet.

Hardnekkig probleem

De vaargeul Ameland – Holwert kent al langer problemen. Daarom zijn er al diverse maatregelen genomen, zoals bochtafsnijdingen, onderzoek en optimalisatieslagen. Het is tot dusver echter niet gelukt om de situatie echt onder controle te krijgen. Door snelle veranderingen in de ligging van de geul en sedimentverplaatsingen zijn de effecten van het baggerwerk ook minder voorspelbaar.

Maatregelen op korte en langere termijn

Rijkswaterstaat heeft nu een extra baggerschip ingezet. Daarnaast is wekelijkse aanpassing van de vaarwegmarkering aan de actuele situatie ingesteld. De maatregelen passen binnen de geldende milieu- en natuurwetgeving.

Voor betrouwbare en duurzame bereikbaar van Ameland op de lange termijn loopt het zogeheten Vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland 2030. Dat moet eind 2023 tot aanbevelingen aan het ministerie van IenW leiden over de verdere aanpak van het probleem.